نخلستان‌های خوزستان در سال‌های اخیر با مشکلاتی نظیر آفت چوبخوار و پدیده خشکیدگی برگ درخت خرما مواجه بوده و به هر روی آنها را از سر گذرانده اند، اما از سال گذشته افزایش آب بهای نخیلات نگرانی تازه‌ای در فرآیند تولید محصول خرما برای نخلداران ایجاد کرده است.
سطح زیر کشت نخیلات استان بیش از ۴۰ هزار هکتار است که از این مساحت هشت هزار هکتار زیر کشت نهال و ۳۳ هزار هکتار عرصه های کاشت درخت بارور هستند؛ همچنین عمده ارقام خارک و رطب تولیدی استان شامل استعمران، برحی و بریم است که حدود ۳۰ درصد بازار داخل کشور را به خود اختصاص می‌دهند.
اما تولید خرما از نخلستان‌ها مانند دیگر محصولات کشاورزی وابستگی مستقیمی به حقابه دارد که در این سال‌ها فرآیند اختصاص آب کشاورزی ویژه نخیلات در استان با چالش‌ها و مشکلات متعددی همراه بوده است و از سال گذشته نخلداران استان با مشکل جدیدی به عنوان آب بها روبه رو شده اند.
افزایش چندین برابری آب بهای نخلستان‌ها موضوعی است که از سال ۱۳۹۹ فعالان حوزه خرما در استان را با نگرانی‌های جدی روبه‌رو کرده ، این درحالی است که تعرفه آب‌بهای نخلستان‌ها در سال ۱۳۹۸ برای هر هکتار ۵۳۰ هزار ریال برآورد شده بود تا اینکه در سال ۱۳۹۹ این تعرفه به ۶ میلیون ریال در هر هکتار افزایش یافت.
شنیده ها حاکی از این است که از زمان افزایش این تعرفه‌ها تاکنون (سال جاری) هیچ کدام از نخلداران با سازمان آب و برق خوزستان برای پرداخت هزینه حقابه قرارداد منعقد نکرده‌اند.
نخلداران انگیزه‌ای برای تولید خرما ندارند
معاون سازمان نظام صنفی کشاورزی خوزستان با بیان اینکه از زمان افزایش تعرفه آب‌بهای ویژه نخلستان‌ها،نخلداران دیگر انگیزه‌ای برای فعالیت تولیدی در بخش خرما ندارند گفت: هزینه‌های جاری کشاورزان در این بخش طی چند سال اخیر افزایش چندبرابری یافته است.
جاسم حزباوی افزود: در کنار همه هزینه‌های تولید، سازمان آب و برق خوزستان از سال گذشته با افزایش تعرفه آب‌بهای، مشکلات جدی را برای کشاورزان و نخلداران ایجاد کرده است.
وی ادامه‌داد: این سازمان در قبال دریافت آب‌بها خدمات مورد نیاز کشاورزان مانند ایجاد جاده بین مزارع و یا ساحل سازی را انجام نداده است؛ علاوه بر این نیز به واسطه جزر و مد، آب دریا در حال پیشروی به سمت نخلستان‌های شهرهای اهواز و کارون است.
رییس اتحادیه نخلداران شهرستان کارون اضافه‌کرد: هزینه آب‌بهای نخلستان‌ها در سال ۱۳۹۸ برای هر هکتار ۵۳۰ هزار ریال بود اما به یکباره این تعرفه به ۶ میلیون ریال در سال ۱۳۹۹ افزایش یافت و این قیمت تاامروز نیز تعدیل و اصلاح نشده است.
حزباوی با بیان اینکه نخلداران انگیزه‌ای برای تولید ندارد بیان‌داشت: شرایط اقتصادی به شدت نخلداران را تحت فشار قرار داده است و باید توجه داشت که در سال گذشته هر کیلوگرم خرما به قیمت ۷۳ هزار ریال بفروش می‌رسید، ولی فروش این محصول به قیمت ۱۲۰ هزار ریال برای هر کیلوگرم نیز در سال جاری جوابگوی هزینه های جاری تولید آن نخواهد بود.
معاون سازمان نظام صنفی کشاورزی خوزستان با تاکید بر اینکه کارگاه‌های بسته‌بندی خرما محصول را به صورت توافقی تا سقف ۱۲۰ هزار ریال از کشاورز خریداری می‌کنند گفت: این در حالی است که صادرکنندگان این محصول، ترجیح می‌دهند که خرمای مورد نیاز خود را از کشاورزانی خریداری کنند که قیمت فروش آنها کمتر است.
کیفیت کمی و کیفی حقابه نخیلات عامل کاهش عملکرد تولید خرما
رئیس کمیته خرمای اتاق بازرگانی اهواز با ابراز نگرانی از وضعیت کمی و کیفی حقابه کشاورزی در استان به ویژه در پایین دست خوزستان بیان‌داشت: بررسی‌های علمی نشان می‌دهد که هر ۱۰ درجه EC آب کشاورزی به کاهش هفت درصدی عملکرد تولید در نخلستان‌ها منجر می‌شود.